Regionale Energie Strategie: Ambitie van 2,7 TWh haalbaar met ruimte voor zorgvuldige afweging

Gepubliceerd op 21 april 2021

De Regionale Energiestrategie (RES) van Noord-Holland Zuid is gepubliceerd. Het resultaat van vele onderzoeken, gesprekken en bijeenkomsten. In de RES staat hoe de regio de ambitie van 2,7 TWh aan wind- en zonne-energie in 2030 wil realiseren. Hiervan wordt nu al 0,7 TWh opgewekt. En er staat in hoe zij de warmtetransitie wil versnellen. Dit is een haalbare ambitie met voldoende ruimte voor een zorgvuldige afweging. Belangrijk uitgangspunt bij de realisatie van deze ambitie is om tot een eerlijke verdeling van de lusten en de lasten te komen. In mei en juni 2021 besluiten de gemeenteraden en de algemeen besturen van de waterschappen over RES 1.0. Begin juli doet Provinciale Staten dit. De verdere uitwerking zal plaats moeten vinden door zorgvuldige participatie en het streven naar minimaal 50% lokaal eigendom per project.

Waar wel en waar niet?

In een uitgebreid proces is opgehaald waar mogelijkheden zijn. Dit vanuit het perspectief van natuur en milieu, de kosten, de impact op het elektriciteitsnetwerk en of er wel en geen draagvlak is voor opwek van zonne- en windenergie. En dat is niet zonder slag of stoot gegaan. En zijn er zorgen voor de eigen woonomgeving, gezondheid, de effecten op natuur en landschap en landbouwgronden. In onder andere Amsterdam, Haarlemmermeer, het Gooi en rondom het Gein zijn en worden stevige discussies gevoerd. Dit heeft er toe geleid dat zoekgebieden zijn afgevallen of anders zijn afgebakend. Ook zijn er ten opzichte van de concept-RES nieuwe zoekgebieden toegevoegd. In het algemeen ging in Noord-Holland Zuid de voorkeur uit naar zonnepanelen op geluidsschermen, boven parkeerterreinen en op grote daken. Daarnaast zijn plekken aangewezen op en bij industrieterreinen en langs wegen. Bij elkaar opgeteld kan in de zoekgebieden 2,7 TWh duurzame energie opgewekt worden.

Naast de opwek van duurzame elektriciteit is de warmteopgave een belangrijk onderdeel van de RES. Deze wordt uitgewerkt in de Regionale Structuur Warmte (RSW). Doel van deze opgave is gebouwen te verwarmen zonder aardgas. Voor de RES 1.0 is op regionaal niveau afgesproken de mogelijke duurzame warmtebronnen in kaart te brengen en samenwerking op te zetten. Om die reden is in de RSW in de RES 1.0 een gezamenlijke werkagenda opgesteld om ontwikkelingen en innovaties op de voet te volgen, toe te passen en aan te jagen.

Edward Stigter, gedeputeerde Klimaat en energie van de provincie Noord-Holland: ‘Er zijn veel mensen op de been gebracht om tot dit resultaat te komen. Daar ben ik blij mee. De uitkomst is daardoor rijk en veelzijdig. En het houdt hier niet op. Ook bij de uitvoering van de ambities gaan we het samen doen. Met inwoners, bedrijven, energiecoöperaties, natuurorganisaties en vele andere betrokkenen.’

Van zoekgebied naar concrete projecten

De 32 zoekgebieden in Noord-Holland Zuid die nu in de RES 1.0 worden opgenomen, hebben geen juridische status. Een zoekgebied krijgt pas juridische status wanneer een gemeente een vergunning voor het plaatsen van windturbines of zonneweides afgeeft. Hieraan gaat nog een heel proces vooraf. Nadat de gemeenteraden, Provinciale Staten en de algemeen besturen van de waterschappen de RES hebben vastgesteld, zullen deze overheden de zoekgebieden opnemen in hun ruimtelijk beleid. Gemeenten passen bijvoorbeeld hun bestemmingsplannen aan en de provincie zorgt dat haar regelgeving zo wordt aangepast dat de RES’en uitgevoerd kunnen worden. Voordat een vergunning kan worden afgegeven, wordt voor ieder zonnepark en iedere windturbine samen met inwoners en belanghebbenden een zorgvuldige afweging gemaakt. In de RES zijn daarom ook afspraken gemaakt over een eerlijke verdeling van lusten en lasten, het betrekken van inwoners en belanghebbenden en landschappelijke inpassing. Daarnaast houdt de regio de deur open voor nieuwe initiatieven.

Zonder samenwerking geen resultaat

De RES 1.0 is meer dan een kaart met zoekgebieden voor zonne- en windenergie en een regionale structuur warmte. Het proces van de RES heeft geleid tot een groeiend besef van urgentie, tot nauwe samenwerking tussen overheden, netbeheerders en belanghebbenden en nieuwe samenwerkingen tussen partijen. Het heeft het gesprek met de samenleving over de energietransitie op gang gebracht, ook in de steden en dorpen in onze regio. Het proces heeft ook geleid tot nieuwe kennis over een groot aantal onderwerpen. Bovenal heeft de samenwerking ervoor gezorgd dat er een gezamenlijke ambitie is. En het vertrouwen dat er binnen de regio voldoende kansen liggen om de energietransitie met elkaar en verantwoord vorm te geven.

RES 1.0 klaar in juli, ook in Noord-Holland Noord

De energieregio Noord-Holland Noord heeft eenzelfde proces doorlopen als Noord-Holland Zuid. Ook daar zijn de resultaten bekend. Noord-Holland Noord verwacht de komende tien jaar 1,5 TWh extra duurzame elektriciteit te kunnen opwekken door zonne- en windenergie. Dat is bovenop de 2,1 TWh die nu al wordt opgewekt.  De hele provincie Noord-Holland komt daarmee op een ambitie van 6,3 TWh voor 2030. Met daarnaast nog de inzet om het natuurontwikkelingsplan in combinatie met zonne-atollen op het IJsselmeer tot ontwikkeling te brengen.

Informatieavond

Op woensdag 28 april (20.00-21.00 uur) wordt een online toelichting gegeven op de keuzes die de regio maakt. Hoeveel wil de regio gaan opwekken tot 2030? Waar liggen de zoekgebieden? Wat is een zoekgebied eigenlijk? Welke stappen volgen nog totdat uiteindelijk een vergunning kan worden verleend? En hoe kunnen bewoners en belanghebbenden hierover nog meepraten? De toelichting is voor iedereen te volgen via een livestream op https://energieregionhz.nl/informatieavond-res.

Voor vragen naar aanleiding van deze avond zijn de gemeenten het eerste aanspreekpunt. De contactgegevens van de gemeenten staan op de website.

De RES van Noord-Holland Zuid is gepubliceerd op www.energieregionhz.nl. De RES van Noord-Holland Noord op www.energieregionhn.nl.


Meer informatie

Omgevingsdienst IJmond werkte aan de RES voor gemeenten Oostzaan, Wormerland en Landsmeer en doet dat nu voor Edam-Volendam.

Edam-Volendam wil kernwaarden van agrarische - en natuurgronden in stand houden.

In Edam-Volendam zal vol ingezet worden op alle daken vol met zonnepanelen, energiebesparing en zonnestroomprojecten boven parkeerterreinen. Betaalbaarheid staat hierbij voorop.