Jonge testkoper als geheim wapen bij controles op naleving Alcoholwet

Gepubliceerd op 15 september 2022

Om te kunnen controleren of horeca, slijters, sportkantines en supermarkten zich aan de Alcoholwet houden, hebben de toezichthouders van Omgevingsdienst IJmond een geheim wapen. Sinds de wetswijziging mag een minderjarige testkoper worden ingezet om alcoholhoudende drank te kopen. ‘Zodra wij zien dat de koop is geslaagd, komen wij in actie’, vertellen Gerard Bakkum, Mark Keuning en Nick van den Oever, toezichthouders bij Omgevingsdienst IJmond (ODIJmond).

Sinds 1 juli 2021 is de Drank- en Horecawet vervangen door de Alcoholwet en geldt er een aantal nieuwe regels. ‘Zo mogen supermarkten, slijterijen en webwinkels bijvoorbeeld tijdens prijsacties nog maar maximaal 25 procent korting geven op alcoholische dranken’, zeggen Gerard, Mark en Nick. ‘En wederverstrekking, waarbij een meerderjarige alcohol koopt voor een minderjarige, is nu strafbaar gesteld. Op dit vergrijp staan fikse boetes.’

ODIJmond controleert en adviseert

Voor de gemeenten Bloemendaal, Heemstede, Heemskerk, Uitgeest, Landsmeer, Oostzaan en Wormerland houdt ODIJmond toezicht op de naleving van de regels van de Alcoholwet. Voor Edam-Volendam en Zandvoort controleren Gerard, Mark en Nick ook op de inrichtingseisen. ‘Bijvoorbeeld wanneer een ondernemer een nieuw horecabedrijf wil beginnen. Om een alcoholvergunning te kunnen krijgen, moet het pand voldoen aan allerlei zaken. We checken dan bijvoorbeeld de afmetingen van de horecalokaliteit en of er aan de minimale plafondhoogte wordt voldaan. De inrichtingseisen waaraan men moet voldoen, staan beschreven in de Alcoholwet en het Bouwbesluit 2012.’

Als het drietal toezicht houdt op de Alcoholwet, nemen ze ook vaak andere zaken mee. Dan wordt er bijvoorbeeld gelijk gecontroleerd op milieuregels en brandveiligheid. Gerard: ‘De mogelijkheid om verschillende controles in één keer te kunnen uitvoeren, is voor ons heel effectief werken.’ Ook geven ze waar nodig advies. ‘Als er bijvoorbeeld maar één leidinggevende persoon op de Alcoholwetvergunning van een commercieel horecabedrijf staat, adviseren we meer personen op de vergunning te zetten. Anders houdt het in dat die ene persoon áltijd aanwezig moet zijn als de horecazaak geopend is voor publiek.’

Met minderjarige testkopers controleren of wetgeving gevolgd wordt

Om hun werk goed te kunnen uitvoeren, volgden de drie ODIJmond-medewerkers een pittige opleiding tot inspecteur Alcoholwet. ‘Tijdens die opleiding wordt uitgelegd wat overmatig alcoholgebruik doet met jonge mensen. Daar schrik je wel van. We leerden dat minderjarigen nog geen ontwikkelde knop in hun hoofd hebben om tijdig te stoppen. Daarom handhaven wij streng op de leeftijdsgrens die geldt bij alcoholverkoop.’ Iemand mag vanaf 18 jaar alcohol aanschaffen. Lijkt diegene 25 jaar of jonger? Dan moet de verkoper altijd om een identiteitsbewijs vragen. ‘We werken nu met testkopers die 16 of 17 zijn, maar er jonger uit zien. Er is geen twijfel mogelijk dat die om een identiteitsbewijs gevraagd moet worden. Doet de verkopende partij dat niet en verstrekken zij onze testkoper alcoholhoudende drank? Dan grijpen wij gelijk in.’

‘Overtredingen kosten 1.360 euro boete, dat is serieus geld’

Gerard, Mark of Nick is altijd in de buurt als de testkoper in een sportkantine of supermarkt brutaal en ondernemend om bier vraagt. ‘Wij moeten precies kunnen horen wat de testkoper zegt en hoe de verkopende partij reageert. Ook alle handelingen moeten wij van A tot Z kunnen zien. Is er besteld? Is de drank ontvangen en is daarna afgerekend? Dan schuiven wij naar voren en gaan we het gesprek aan met de leidinggevende die genoemd wordt op de Alcoholwetvergunning.’ In overeenstemming met de gemeente geeft ODIJmond direct een boete of eerst een waarschuwing. ‘Is er sprake van herhaalde overtreding? Dan is het zonneklaar dat de ondernemer een boete krijgt. Dat zijn serieuze bedragen, want deze overtreding kost 1.360 euro.’