Verduurzamen van sportaccommodaties in Landsmeer

Gepubliceerd op 14 september 2023

Deze keer gaan we het hebben over het verduurzamen van sportaccommodaties. Met als inspirerend voorbeeld voetbalvereniging IVV. Ook informeren we over verschillende subsidies en financiële regelingen om verduurzaming toegankelijker te maken.

Verduurzaming van voetbalvereniging IVV

Denis Brouwer is voorzitter van de voetbalvereniging op het sportpark in Landsmeer en vertelt over de verduurzamingsslag die de vereniging heeft ondergaan. De kantine is in eigendom van de vereniging en de velden huurt IVV van de gemeente.

De kantine is gebouwd in 1960 en in 1970 is een tweede deel gebouwd. Er is gebouwd met de richtlijnen die in die tijd voor ‘duurzaamheid’ golden. Tegenwoordig gelden natuurlijk andere richtlijnen met betrekking tot isolatie, gevelbekleding, kozijnen, glas etc..

‘’De drijfveer vanuit het bestuur en de leden is dat we bij willen dragen aan een duurzamere planeet. Het wordt steeds duidelijker dat we met z’n allen bezig zijn om die planeet te vernietigen. Dus alle kleine beetjes helpen en wij dachten, dan moeten we bij onszelf beginnen.’’

Drie jaar geleden is een groot project opgestart om de kantine te renoveren. De gehele buitenschil is hiervoor vernieuwd met daarmee ook een nieuw geldende RC-waarde. RC staat voor ‘’resistance construction’’ ofwel de thermische weerstand van een constructiedeel. Met de Rc-waarde wordt de isolatiewaarde van constructies als een spouwmuur of dubbel glas aangeduid. Hoe hoger het getal, hoe beter de woning geïsoleerd is (bron: Nederlandisoleert).

Daarnaast is de isolatie vernieuwd en zijn dubbel glas, nieuwe kunststof kozijnen en nieuwer duurzamer hout als gevelbekleding aangebracht. Ook heeft Liander een slimme meter geïnstalleerd.

De lichtmasten rondom de velden zijn eveneens aangepakt. De oude armaturen die een half uur nodig hadden om op te warmen zijn vervangen voor ledverlichting.

Zonnepanelen

De laatste stap in dit project zijn de 48 zonnepanelen op het dak. Deze worden naar verwachting begin volgend jaar geïnstalleerd. Om het dak ‘’zonnepaneel gereed’’ te maken is het gehele dak vernieuwd. De zonnepanelen worden gefinancierd via eigen geld, deels via een fondsenwerving en deels via de BOSA subsidie. Deze subsidie wordt verder toegelicht later in het artikel. De BOSA subsidie is aangevraagd door de penningmeester die het traject van aanvragen als gebruiksvriendelijk en makkelijk heeft ervaren. Door de zonnepanelen zal het gebouw van een huidig energielabel C naar een A gaan. Terwijl de kantine vóór de recente investeringen  zelfs een energielabel G had.

Voor de zonnepanelen is er flink wat geld via fondsen binnengehaald, onder andere via de leden en dat zorgt voor verbondenheid, vertelt Denis. Om die fondsen over de streep te trekken om geld te geven, is er een sponsorloop georganiseerd en een crowfunding actie opgestart. Ook zijn de sponsoren benaderd voor een donatie en heeft IVV eigen geld ingelegd.

‘’We hebben gekeken naar lokale en nationale zonnepaneel aanbieders. Binnenkort gaan we de keuze maken. De prijs verschilt niet enorm van elkaar. De aanbieders verschillen vooral ten aanzien van  beschikbaarheid en kwaliteit in de processen en de contacten. Daar moet je een goed gevoel bij hebben en ook moet het bedrijf flexibel kunnen zijn, mocht de afspraak in verband met weer niet door kunnen gaan. Een lokale partner zal dan wat flexibeler zijn dan een landelijke partner.”

Door de zonnepanelen zal er meer stroom worden opgewekt dan de kantine nodig heeft. Om deze ‘’teveel’’ opwekte stroom toch goed te kunnen gebruiken heeft IVV gesproken met de andere verenigingen op het sportpark om te kijken of via een doorgetrokken kabel de stroom bij de andere verenigingen gebruikt kan worden. Als dat lukt kan IVV andere verenigingen dus voorzien van groene stroom. Een win-win situatie!

Besluit om te verduurzamen

De investeringen om te renoveren waren noodzakelijk. De houten kozijnen liepen tegen het einde aan. De beslissing is bedrijfseconomisch ook voordelig. Door de slechte isolatie moesten we flink stoken om de temperatuur in de  kantine comfortabel te houden. De verduurzaming was daarom grotendeels uit noodzaak en IVV zag het als een mooi moment om meteen alles aan te pakken. ‘’Alles kwam zo bij elkaar. En ook esthetisch, het zag er voorheen echt lelijk uit. Nu ziet het er strak uit.’’

De kantine heeft nu een laag gasverbruik. Met een eventuele waterpomp zouden we in de toekomst helemaal geen gas meer hoeven te gebruiken, maar dat staat nu nog niet op de planning. Na alle investeringen zal de vereniging eerst moeten sparen om weer verder te kijken. Niet alles kan tegelijk natuurlijk, maar de waterpomp gaat er een keer komen.’’

Naast dat de coronacrisis en de hogere gas- en elektraprijzen voor een hoop narigheid hebben gezorgd zijn er toch ook voordelen uit gekomen. Zo mocht er niet meer gedoucht worden op locatie en heeft de vereniging de douches ingesteld op een kortere tijd en op een lagere temperatuur. Na corona is dit zo gebleven en is het ook geen van de leden opgevallen. Dat zorgt voor weer een besparing.

Profijt van duurzaamheidsmaatregelen

‘’Het gebruikersgemak van de kantine is enorm toegenomen en het is leuker om naar te kijken, dus het esthetische geluk is toegenomen. En het is zowel in de zomer als in de winter aangenamer in de kantine. Toen het nog niet goed geïsoleerd was, was het of heel erg warm of heel erg koud..’’ - Denis Brouwer

Verduurzaming van het sportpark

“Bij de andere verenigingen op het sportpark verschilt het in hoeverre er wel of niet verduurzaamd wordt. Via de tweemaandelijkse sportraad, waar alle bestuurders in zitten kunnen we elkaar wel in positieve zin inspireren en verhalen uitwisselen. We proberen elkaar op het sportpark ook op een hoger niveau te brengen. Dat is ook duurzaamheid in vitaliteit, levenslang bewegen stimuleren.

Zo worden er activiteiten georganiseerd voor de hele jonge leden vanaf 2 jaar, maar ook voor de gepensioneerde leden. We proberen door steeds meer diverse activiteiten aan te bieden het sportpark voor de hele gemeente te laten zijn. Niet alleen voor de verenigingen.”

Tips voor andere ondernemers/besturen van sportverenigingen van Denis Brouwer

  • Communiceer met je klanten, leveranciers, partners, leden over jouw visie op duurzaamheid, jouw ambitie en waarom je het wil doen. Praat erover want dan ontmoet je veel meer enthousiasme dan je eerst denkt of vermoedt.
  • Iedereen wil zo duurzaam als mogelijk zijn, maar begin klein zodat het behapbaar blijft.
  • Zorg goed voor de financiële huishouding en daarmee voor eigen inleg bij investeringen om te verduurzamen. Daarna kan men verder kijken naar crowdfunding, sponsoring etc. ‘’Je merkt dat als je dat gaat organiseren mensen ook wel willen weten wat je zelf bijdraagt. Dat heeft ons enorm geholpen in de fondsenwerving.”
  • Deel de voortgang van het verduurzamingsproces met degenen die hebben bijgedragen en vier gezamenlijk het moment van oplevering.
  • Je kan ook een klankbordgroep organiseren om enthousiasme en expertise op te halen onder leden, kennissen, sponsoren ‘’Dus betrek iedereen erbij die dat wil vanuit expertise of enthousiasme.”

Belangrijkste verduurzaming

‘’Ik denk dat sportverenigingen best wel grote energieverbruikers zijn, dus breng je energie naar een zo laag mogelijk niveau. Een andere belangrijke pijler volgens Denis blijft duurzaamheid in vitaliteit. ‘’Dat klinkt misschien idealistisch, maar als je vitaler bent als mens - zowel geestelijk als lichamelijk - dan kun je ook een iets koudere douche aan. En als je vitaler bent kun je sowieso meer aan en heb je minder energie nodig, letterlijk en figuurlijk. Een betere wereld ligt dan in het verschiet en je zit lekkerder in je vel.”

‘’Ik ben niet van het doemdenken dat we over 100 jaar geen planeet meer hebben. Ik geloof in de innovatiekracht van de mens, maar we moeten wel aan de bak. En iedereen moet een steentje bijdragen. Je kan wel bewuster met dingen omgaan, recyclen, iets minder kleding kopen, iets minder vliegen. Kijk gewoon naar je eigen gedrag. En 8 miljard keer (het aantal mensen op deze planeet) een kleine stap is een hele grote stap.”

Zwembad de Breek en sporthal ICL

Voor Zwembad De Breek is gekozen voor een zeer zuinige warmtewisselaar om het gasverbruik terug te dringen en zonnepanelen om het stroomverbruik te compenseren. De gemeente, het zwembad en sporthal ICL op het marktplein gaan de komende tijd nog verdere mogelijkheden voor verduurzaming onderzoeken.

Subsidies

Om sportaccommodaties te helpen en verder te stimuleren zijn er een aantal subsidies beschikbaar. Deze worden hieronder kort toegelicht. U kunt via de snelkoppeling doorklikken om hier meer over te lezen. Daarnaast zijn er initiatieven om sportclubs te ondersteunen zoals de Groene Club en Sport NL Groen.

De Groene Club[1]

Sportaccommodaties kunnen aanspraak maken op een energiescan via ‘De Groene Club’, een initiatief van de KNVB. De scan wordt uitgevoerd door Klimaatroute. De Groene Club is een onafhankelijke club die verenigingen helpt en ontzorgt in het verduurzamingstraject.

Onafhankelijke adviestool Sport NL Groen via NOC*NSF[2]

Deze tool kan worden gebruikt om de mogelijkheden tot verduurzaming concreet in kaart te brengen. Naast duurzaamheidsadvies kunnen sportclubs ook informatie ophalen over subsidies en andere financieringsmogelijkheden en bekijken met welke partijen ze de maatregelen willen realiseren.

BOSA[3]

De BOSA subsidie kan worden aangevraagd wanneer een sportaccommodatie energiebesparende maatregelen wil treffen. BOSA staat voor stimulering bouw en onderhoud sportaccommodaties. De regeling kan worden gebruikt door amateursportorganisaties zonder winstoogmerk. Wanneer er in energiebesparing, toegankelijkheid, circulariteit en klimaatadaptatie wordt geïnvesteerd krijgt de organisatie 10 procent aanvullende subsidie.

SDE++[4]

Deze subsidie is speciaal bestemd voor accommodaties met een grootverbruikersaansluiting die zelf energie willen opwekken. Per vermeden ton co2 emissie wordt er subsidie toegewezen. Het is een enorm populaire subsidie waarbij elk jaar grote subsidiebedragen beschikbaar worden gesteld.

EIA[5]

Deze energie-investeringsaftrek kan worden gebruikt door verenigingen of stichtingen met een winstoogmerk die energiebesparende maatregelen willen treffen. Er kan 45,5 procent van de investeringskosten worden afgetrokken van de winst naast de gebruikelijke afschrijving van de investering. Zo profiteert een vereniging of stichting direct van de energiebesparing.

Mia en Vamil[6]

Om van fiscaal voordeel te profiteren door te investeren in energiebesparende maatregelen kunnen ondernemers gebruik maken van de milieu investeringsaftrek en de willekeurige afschrijving milieu-investeringen. ‘’Deze regelingen leveren u een liquiditeits- en rentevoordeel op. De MIA en Vamil zijn voor alle ondernemers die belastingplichtig zijn voor inkomstenbelasting of vennootschapsbelasting. Ook stichtingen en verenigingen die belastingplichtig zijn voor vennootschapsbelasting kunnen van deze regelingen gebruik maken’’.

ISDE-subsidie[7]

Jaarlijks wordt er een nieuw budget beschikbaar gesteld voor de ISDE-subsidie voor particulieren en zakelijke gebruikers. In 2023 is het zakelijke aandeel 30 miljoen. Hiervan kunnen tot eind 2023 kleine windturbines en zonnepanelen gesubsidieerd worden.

Verduurzaming sportaccommodaties Noord-Holland[8]

Deze subsidie is bedoeld voor verenigingen en stichtingen om voorzieningen te realiseren die leiden tot een lagere milieubelasting. Onder deze voorzieningen vallen LED verlichting, isolatie, warmtepompen, zonnecollectoren, warmte-/koudeterugwinning ect. In 2023 was € 2.000.000,- beschikbaar. Door vele subsidieaanvragen is dit bedrag voor dit jaar waarschijnlijk op maar er is kans dat deze subsidieregeling komend jaar weer wordt opengesteld.

Stapelen van subsidies

In de voorwaarden van de subsidies staat aangegeven of deze gecombineerd kunnen worden met andere subsidies. In principe is het zo dat nationale en lokale subsidies altijd gestapeld mogen worden. Indien de subsidies beide van hetzelfde niveau zijn, is het belangrijk om de mogelijkheid tot stapelen te checken in de voorwaarden.

Bronvermelding

[1] https://www.knvb.nl/over-ons/maatschappelijke-projecten/knvb-groen/de-groene-club

[2] https://sportnlgroen.nl/sportnlgroen/producten

[3] BOSA  Stimulering bouw en onderhoud van sportaccommodaties (BOSA) | Subsidie | Dienst Uitvoering   Subsidies aan Instellingen (dus-i.nl)

[4] Stimulering Duurzame Energieproductie en Klimaattransitie (SDE++) (rvo.nl)

[5] Energie-investeringsaftrek (EIA) voor ondernemers (rvo.nl)

[6] Wijzigingen in de Milieulijst MIA\Vamil 2023 (rvo.nl)

[7] Investeringssubsidie duurzame energie en energiebesparing (ISDE) (rvo.nl)

[8] https://www.noord-holland.nl/Loket/Producten_en_Diensten/Producten_op_alfabet/V/Verduurzaming_sportaccommodaties_Noord_Holland_subsidie