PFAS
Sinds 2019 komt PFAS veelvuldig voorbij in het nieuws. PFAS is een verzamelnaam voor bepaalde chemische stoffen die door de mens gemaakt zijn. Ze worden gebruikt in onder andere textiel, waterafstotende sprays voor schoenen en blusschuim. PFAS komen in het milieu terecht via producten die we gebruiken en door de uitstoot en lozingen van fabrieken.
Onderzoek bij verplaatsen bodem
Om ervoor te zorgen dat grond, dat verplaatst wordt, een andere plek niet verder vervuilt, is in juli 2019 een tijdelijk handelingskader opgesteld door het Rijk. Bij grond- of baggerwerkzaamheden moet altijd onderzoek uitvoeren worden op de aanwezigheid van PFAS. Wanneer grond voldoet aan de normen uit het tijdelijk handelingskader, is grondverzet mogelijk. In juli 2020 is het (tijdelijk) handelingskader vernieuwd. Tijdens extra onderzoek in het duingebied van gemeente Heemskerk tot gemeente Zandvoort zijn sterk wisselende gehaltes PFAS aangetroffen. Dit zorgt ervoor dat er altijd aanvullend onderzoek nodig is bij het verzetten van grond in en uit het duingebied.
Provinciaal beleid
Het tijdelijk handelingskader zorgde voor vertraging in de bouw en kreeg daarom in 2019 veel aandacht in de media. Om uit deze problematiek te komen, heeft de provincie in samenwerking met de Omgevingsdiensten onderzocht wat de achtergrondwaarde is van PFAS over de hele provincie. De achtergrondwaarden geven aan hoeveel er van een bepaalde stof in het milieu zit. Voor PFAS bestonden eerder nog geen achtergrondwaarden. Uit de uitkomsten van dit onderzoek blijkt dat overal in Noord-Holland tot 1,5 µg/kg PFAS in de grond zit. Grond tot die waarde mag binnen de provincie Noord-Holland gewoon worden verplaatst. Ook de bovengrens, wanneer de bodem moet worden gesaneerd vanwege het gehalte PFAS, is verhoogd. In november 2019 kwam ook de provincie Noord-Holland met nieuwe beleidsrelegs voor PFAS (pdf, 3.6 MB). Deze verving de beleidsregel PFOS en PFOA uit 2017. Het PFAS-beleid in de regio is nu gebaseerd op de nieuwste inzichten van het RIVM
PFAS in werkgebied ODIJ
In 2020 heeft OD IJmond binnen het werkgebied verder onderzoek gedaan naar achtergrondwaarden van PFAS in het gehele werkgebied. Het PFAS beleid met betrekking tot de toepassing van grond in de regio IJmond (pdf, 1.9 MB) en het PFAS beleid voor de regio Zaanstreek-Waterland (pdf, 2 MB) zijn inmiddels aangevuld en vastgesteld. Voor enkele gemeenten in de regio Kennemerland loopt het bestuurlijk vaststellingstraject PFAS nog (2021).
In 2021 is verder onderzoek verricht naar PFAS in het duingebied van gemeente Heemskerk tot gemeente Zandvoort. Lees er hier meer over.
PFAS in duingebied
In 2021 is extra onderzoek naar PFAS in het duingebied afgerond. Hieruit komen strengere regels voor (her)gebruik van grond in het duingebied voort.
Lees meer
- Nota-PFAS-beleid mbt toepassing grond-regio-IJmond-mei-2020 (pdf, 1.9 MB)
- Aanvulling-bodemkwaliteitskaart-regio-Zaanstreek-Waterland-april-2020 (pdf, 2 MB)
- Veel gestelde vragen over PFAS
- Expertisecentrum PFAS
- Handelingskader voor hergebruik van PFAS-houdende grond en baggerspecie (Rijkswaterstaat)
- Nieuwe achtergrondwaarden voor PFAS (RIVM, juli 2020)
PFAS: verzamelnaam voor chemische stoffen
PFAS (poly- en perfluoralkylstoffen) zijn door de mens gemaakte stoffen die van nature niet in het milieu voorkomen. Ze worden gebruikt in allerlei producten, zoals antiaanbaklagen in pannen, textiel, cosmeticaproducten en blusschuim, omdat ze water, vet en vuil afstoten. Door gebruik van deze producten, fabrieksemissies en incidenten zijn PFAS in het milieu terechtgekomen.
PFAS breken niet af, kunnen zich makkelijk verspreiden in het milieu en kunnen ophopen in dieren, planten en het menselijk lichaam. PFAS vormen daarmee een risico voor de gezondheid van mensen, dieren en planten. Inmiddels zijn de meeste toepassingen verboden.